عبادت و فرد عبادت کننده از منظر دین اسلام بسیار مهم هستند و به علم و ارزش فرد عالم نیز بسیار پرداخته شده است. مقام شخص عالم، والا و باعظمت است در صورتی که او قدر این نعمت را بداند و مردم از علم او بهره بگیرند. زیرا فرد عالم میتواند هدایتگر باشد و بسیاری را از خواب غفلت بیدار کند و به آگاهی جامعه بیفزاید.
عالم و دانشمندی که از علم خود در راستای بهبود و آسایش جامعه و گسترش آگاهی مردم استفاده کند، حتی مقامی بالاتر از عبادت کنندگان دارد. زیرا فرد عابد، فقط روی خود و زندگی خود اثرگذار است ولی فرد عالم میتواند در زندگی بسیاری از افراد اثرگذار باشد و جامعه را به سمت کمال سوق دهد. افراد نیز سخنان یک دانشمند را بهتر میپذیرند و میتواند نقش یک الگو را ایفا کند.
کسانی که عالم اند ولی از علم خود استفاده نمیکنند و به دیگران آموزش نمیدهند در پیشگاه خداوند مسئول هستند.
چند حدیث دیگر درباره فضیلت علم و جایگاه عالمان
پیامبر اکرم (ص) | کنز العمال/ ۲۸۶۷۷
العلماء مصابيح الارض، و خلفاء الانبياء، و ورتني و ورثه الانبياء.
علما چراغهای زمين اند و جانشينان پيامبران و وارثان من و پيامبران هستند.
امام صادق (ع) | الکافی ۱/۴۴
إنَّ العالِمَ إذا لَم یَعمَل بِعِلمِهِ زَلَّت مَوعِظَتُهُ عَنِ القُلوبِ کَما یَزِلُّ المَطَرُ عَنِ الصَّفا
هرگاه عالم به علمش عمل نکند. [اثر] موعظهاش از دلها زايل مى شود ؛ آن چنان که باران از روى سنگ صاف مى لغزد.
پیامبر اکرم (ص) | امالى، الطوسى، ص ۵۲۷
اِنَّ شَرَّ النّاسِ عِنْدَ اللّه تَعالى یَوْمَ القيامَةِ عالِمٌ لا یَنْتَفِعُ بِعِلْمِهِ
بدترين مردم نزد خداوند در روز قيامت عالمى است که از علم خود بهره نگيرد.